Trong giao dịch, điều khó khăn nhất đó là phần tâm lý. Bản năng của con người là chốt lãi sớm và cắt lỗ chậm, đó là điều rất tự nhiên đã được hai nhà khoa học Daniel Kahneman và Amos Tversky được giải Nobel Kinh Tế, chứng minh bằng khoa học dựa trên những bảng hỏi hết sức đơn giản, trong ví dụ dưới đây.
Tình huống 1. Bạn nhận được một PHẦN THƯỞNG, bạn lựa chọn tình huống nào sau đây
A. Chắc chắn 100% được một phần thưởng 3000$
B. 80% nhận được phần thưởng 4000$, 20% không nhận được gì cả
Tình huống 2. Bạn gặp một TỔN THẤT, bạn sẽ lựa chọn tình huống nào sau đây?
C. Chắc chắn 100% mất 3000$
D. 80% mất 4000$, 20% không mất số tiền nào cả
Tình huống 1 đại diện cho trường hợp chốt lãi sớm. Tại sao? Trong trường hợp này, số đông vì vấn đề tâm lý nằm trong mã gen sẽ chọn phương án A chắc chắn 100% để có được số tiền 3000$. Nhưng theo công thức kỳ vọng toán học, về lâu về dài chọn phương án B có lợi hơn là vì 0.8 (80%) * 4000$ - 0.2 (20%) * 0 = 3200$ sẽ lớn hơn số tiền 3000$ từ phương án A.
Tình huống 2 đại diện cho trường hợp không muốn sử dụng lệnh dừng lỗ (StopLoss). Tại sao? Trong trường hợp này, vì không muốn chấp nhận số tiền mất chắc chắn 100% ngay từ đầu là 3000$, số đông vì vấn đề tâm lý nằm trong mã gen sẽ chọn phương án D. Theo công thức kỳ vọng toán học, về lâu về dài chọn phương án D sẽ tổn thất nhiều hơn là vì 0.8 (80%) * 4000$ - 0.2 (20%) * 0 = 3200$ sẽ lớn hơn số tiền mất cố định 3000$ của phương án C.
Hai tình huống trên là ví dụ tuyệt với cho việc nhà giao dịch mới tham gia vào thị trường không bao giờ muốn đặt lệnh Stop Loss bằng một số tiền cố định có thể mất, chấp nhận một lệnh lỗ rất lớn để rồi cháy tài khoản hơn là chấp nhận ngay một tổn thất nhỏ ban đầu. Trong trường hợp lệnh có chút lợi nhuận thì lại cắt ngay lập tức để thoả mãn với một số tiền nhỏ, nhưng không kiên trì để lệnh chạy lâu hơn tạo ra lợi nhuận lớn hơn. Phần lớn các Trader đều kẹt trong trạng thái tâm lý này rất lâu (có thể là nhiều năm) nhưng không hề nhận ra vấn đề.
Để trở thành Trader có lợi nhuận ổn định, việc luyện tập đặt lệnh SL với một tổn thất xác định và gồng lãi đủ xa (RR 1:2, 1:3) là một sự luyện tập mất nhiều thời gian nhưng thực sự giá trị để biến đổi từ một trader không có lợi nhuận, hoặc lợi nhuận thất thường thành Trader có lợi nhuận ổn định nhất quán theo thời gian.
Ngoài ra, các bạn có thể làm bài khảo sát ở trên thông qua phần link giới đây
Chúc các bạn nhận ra vấn đề trong tâm lý và nỗ lực để thay đổi nó để trở thành Trader có lợi nhuận ổn định.